نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن دیبایی صابر ¹
• محسن فلاحتداری ²

¹ استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد تهران

² کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه شاهد

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌ها و خرده‌مولفه‌های برنامه درسی آینده‌پژوهانه و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش و پرورش انجام شد. روش پژوهش توصیفی شامل؛ تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی بود. جامعه پژوهش در بخش تحلیل اسنادی کلیه متون مرتبط با برنامه درسی آموزش آینده‌پژوهانه و در بخش تحلیل محتوا چهار سند بالادستی نظام آموزش و پرورش می‌باشد؛ با توجه به ماهیت موضوع از نمونه‌گیری صرف نظر و کل جامعه بررسی شد. ابزارهای اندازه‌گیری  فرم، فیش‌برداری و سیاهه تحلیل محتوای محقق‌ساخته است. داده‌های اسنادی به شیوه کیفی و داده‌های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص‌های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد: چارچوب مفهومی برنامه درسی آینده‌پژوهانه را می‌توان در پنج مولفه تربیت چند‌فرهنگی، تربیت شهروندی، تربیت فناوری اطلاعات و ارتباطات، تربیت هنری و زیبا‌شناسانه و تربیت جنسی نشان داد. میزان توجه به مولفه‌های برنامه درسی آینده‌پژوهانه در اسناد بالادستی متفاوت است، به‌طوری‌که بیش‌ترین تأکید بر مولفه «هنر و زیبایی شناسی» و کم‌ترین تأکید بر مولفه «فناوری اطلاعات و ارتباطات» و «تربیت جنسی» است. در بین اسناد مورد بررسی، بیش‌ترین ضریب اهمیت مربوط به سند چشم‌انداز بیست‌ساله (439/) و کم‌ترین مربوط به سند نقشه جامع علمی کشور (232/) بوده است؛ بنابراین لازم است مولفان و تدوین‌کنندگان اسناد بالادستی در ویراست‌های آتی اسناد، به مولفه‌ها و خرده‌مولفه‌های کم‌تر مورد تاکید قرار گرفته‌اند، توجه بیش‌تری داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

• آموزش و پرورش
• اسناد بالادستی
• برنامه درسی آینده‌پژوهانه
• تحلیل محتوا

عنوان مقاله [English]

Identify the components and sub-components of the futuristic curriculum and analyze its place in the upstream documents of education

نویسندگان [English]

• Mohsen Dibaee Saber ¹
• Mohsen Falahatdari ²

¹ Assistant professor, Departmant of Education, Shahed university

² MA in Curriculum Studies, Shahed university

چکیده [English]

The aim of this study was to identify the components and sub-components of the futuristic curriculum and analyze its place in the upstream documents of education.The method of descriptive research included: documentary analysis and content analysis and its applied approach. The research population is in the documentary analysis section of all texts related to the futuristic curriculum and in the content analysis section are four upstream documents of the education system; Due to the nature of the subject, sampling was omitted and the whole population was examined. Form measurement tools, phishing and content analysis checklists have been developed by the researcher. Qualitative data and content analysis data were analyzed using descriptive indicators in Shannon entropy analysis process.The results showed: The conceptual framework of the futuristic curriculum can be shown in five components: multicultural, citizenship, information and communication technology, art and aesthetic, and sexual education. The degree of attention to the components of the futuristic curriculum varies in the upstream documents, so that the most emphasis is on the component of "art and aesthetics" and the least emphasis is on the component of "information and communication technology" and "sex education".Among the studied documents, the highest importance was related to the 20-year vision document (/439) and the lowest was related to the comprehensive scientific map of the country (/232). It is necessary for the authors of upstream documents to pay more attention to the less emphasized components and sub-components.

کلیدواژه‌ها [English]

• Education
• Upstream Documents
• Futuristic Curriculum
• Content Analysis